StDalibor je napisao:To su na primer: radnička prava, razvoj sindikata, emancipacija žena, prava dece, zdravstvena i socijalna zaštita, pa i ateizam itd.
Ni spomena liberalizma i njegovog doprinosa tekovinama modernog i slobodnog društva?
Vladavina prava, koncept pravne države, nezavisno sudstvo, sloboda govora, sloboda javnog okupljanja, građansko i civilno društvo, građanske slobode, ljudska prava, pravo na individualizam i privatnost, pravo na vlasništvo, nesputane slobode štampe, okupljanja, slobodne borbe mišljenja, političke slobode, slobodni izbori, višestranačje, načelo podele vlasti, ekonomske slobode, ateizam i jasna odvojenost crkve od države … sve su to tekovine liberalizma i liberalne, slobodarske misli.
Liberalizam vodi svoje poreklo iz prosvetiteljstva; evropskog intelektualnog pokreta 17. i 18. veka. Pokreta koji ističe razum, individualizam i racionalistički pogled na svet umesto tradicije.
Svrha pokreta je bila da preispituje ideje utemeljene na tradiciji i verovanju, i da unapredi i reformiše društvo i znanje kroz naučni metod.
Prema prosvetiteljstvu ljudski razum je jedini kriterijum u saznavanju prirode i uređenju društvenih odnosa. Prosvetiteljstvo je proklamovalo čovekovu ličnu slobodu i građansku jednakost kao najviše vrednosti, zatim pravo čoveka na kritičko mišljenje o religiji i politici i proglasilo razum vrhovnim sudijom u svemu, smatrajući ga osnovnom pokretačkom snagom istorije.
Promovišući naučnu misao, skepticizam i intelektualnu razmenu, prosvetiteljstvo je bila revolucija ljudske misli. Ovaj novi način razmišljanja je da racionalna misao počinje sa jasno navedenim propozicijama, tj. izjavama ili tvrdnjama koja izražavaju nečiji sud ili mišljenje, zatim koristi ispravnu logiku da dođe do zaključaka, potom preispituje te zaključke naspram dokaza i na kraju revidira svoje prvobitne poglede u svetlu dokaza.
Liberalizam (slobodarstvo, slobodoumlje) kao politički pokret zalaže se za poštovanje ljudskih prava i liberalnih stečevina čovečanstva. Kao sistematična i metodična politička misao i praksa razvija se iz prosvetiteljstva 17. i 18. veka, naročito kroz dela Monteskjea (načelo podele vlasti), Rusoa (društveni ugovor) i dr., a politički je uobličen u ustavnim aktima kao što su američka Deklaracija o nezavisnosti (1776.) i francuska Deklaracija o pravima čoveka i građanina (1789.); ovde je već jasno razdvojena crkva od države i regulisana su glavna građanska prava.
Vrlo jednostavna komparativna analiza, kako geografska tako i istorijska, pokazuje da je postojeći zapadnoevropski, severnoamerički ili severnoatlantski društveno-ekonomski model liberalne demokratije i socijalne države (kao proizvoda socijalnog liberalizma) za sada ponajbolje dostignuće ljudskog roda na planu organizacije društva i poretka. To, svakako, nije dosegnuta utopija, jer realno ne treba mešati sa idealnim. To je vrlo nesavršeno društvo, ali nije lišeno evolutivne sposobnosti.