Ono što nas na ključan način distancira od Skandinavaca je svest. Kod njih takođe postoje crkve, sveštenstvo, verske službe, ali je to privatna stvar i odnos vernik-crkva.
Takođe, svest o stvarnom životu i potrebama savremenog čoveka, svela je broj vernika na trenutne brojke, sa tendencijom daljeg opadanja.
Kod nas, sa druge strane, proživljavamo novi rani srednji vek po pitanju svesti i razuma...